Κάθε νέος ανελκυστήρας που εγκαθίσταται σε κτίριο με άδεια οικοδομής, υπόκειται στις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας και των προτύπων του ΕΛΟΤ. Τα πρότυπα αυτά καθορίζουν τις προδιαγραφές ασφαλείας, καθώς και τις απαιτήσεις που πρέπει να εφαρμόζονται για την κατασκευή και την εγκατάσταση, ηλεκτρομηχανικών και ηλεκτρουδραυλικών ανελκυστήρων.

Μέχρι πρότινος ήταν σε ισχύ τα πρότυπα ΕΝ 81.1 – 2 / 2010. Από την 01-09-2017 τα πρότυπα αυτά αντικαταστάθηκαν με τα νέα πρότυπα 81-20 & 81-50. Έτσι, κάθε νέος ανελκυστήρας που εγκαθίσταται από 1 Σεπτεμβρίου 2017 θα πρέπει να συμμορφώνεται ως προς την εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση με τα ως άνω πρότυπα.

Παρακάτω θα αναφέρουμε επιγραμματικά τις κυριότερες επισημάνσεις και αλλαγές του νέου προτύπου 81-20 (στο οποίο ενσωματώνονται πλέον και οι ηλεκτρομηχανικοί ανελκυστήρες και οι ηλεκτρουδραυλικοί) σε σχέση με τα παλιά πρότυπα, με ένα απλό και κωδικοποιημένο τρόπο, οποίος προφανώς δεν μπορεί να αντικαταστήσει ή να αποδώσει πλήρως το περιεχόμενο των 330 σελίδων των δύο νέων προτύπων ΕΝ 81-20 και ΕΝ 81-50.

Γενικές παρατηρήσεις-παραδοχές

  • Καθορίζει ρητά ότι το μέσο βάρος ενός ανθρώπου είναι 75 kgr (κιλά).
  • Αναφέρεται ρητά στις διαπραγματεύσεις μεταξύ εγκαταστάτη και ιδιοκτήτη του έργου όσον αφορά την προβλεπόμενη χρήση του ανελκυστήρα (ατόμων ή φορτίων ή φορτίων με συνοδεία ατόμων).
  • Η υπευθυνότητα για τον εξαερισμό του φρεατίου, πρέπει να είναι σύμφωνα με τους εθνικούς οικοδομικούς κανονισμούς, βαρύνει τον κατασκευαστή του κτιρίου με τις υποδείξεις/πληροφορίες του εγκαταστάτη.

Απαιτήσεις ασφαλείας ή/και μέτρα προστασίας

Οι απαιτήσεις ασφαλείας και τα μέτρα προστασίας που προτείνουν τα νέα πρότυπα συνοψίζονται επιγραμματικά παρακάτω:

–          Επιτρέπεται τώρα στο φρεάτιο πυροσβεστήρας υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

–          Γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένη ποσότητα φωτισμού (σε lux) ενδιάμεσα στο φρεάτιο και στα μηχανοστάσια – τροχαλιοστάσια.

–          Όλες οι γυάλινες επιφάνειες πρέπει να είναι από πολυστρωματικό γυαλί.

–          Νέες απαιτήσεις για μεγαλύτερη αντοχή στα τοιχώματα, τις πόρτες και το δάπεδο  του φρεατίου.

–          Επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις να υπάρχει πρόσβαση σε χώρους εργασίας (μηχανοστάσια, τροχαλιοστάσια κ.λπ.) από ιδιωτικούς χώρους.

–          Όπου υπάρχουν προσιτοί χώροι κάτω από τον πυθμένα του φρεατίου θα πρέπει να υπάρχει διάταξη αρπάγης στο αντίβαρο. (Απαλείφεται η δυνατότητα στερεού προβλήτα που είχε το παλαιό πρότυπο).

–          Το προστατευτικό του αντίβαρου ξεκινά από 0,3 μ. έως ελάχιστο 2 μ από το δάπεδο (αντί 2,5 μ που ήταν πριν).

–          Τοποθέτηση κομβιοδόχου συντήρησης στο κάτω μέρος του φρεατίου παρόμοιος με αυτόν που τοποθετείται στην οροφή του θαλάμου.

–          Ηχητικό και φωτεινό σήμα κάτω από το θάλαμο κατά την κίνηση στη συντήρηση.

–          Θύρες φρέατος και θύρες θαλάμου κατασκευασμένες με απαιτήσεις υψηλότερων μηχανικών αντοχών και πυροπροστασία όπου απαιτείται.

–          Προβλέπεται ότι αν ο ανελκυστήρας σταματήσει για οποιονδήποτε λόγο στη ζώνη απασφάλισης, τόσο η θύρα του θαλάμου όσο και η θύρα του φρεατίου πρέπει να ανοίξει είτε από το εσωτερικό του θαλάμου είτε εξωτερικά του ορόφου με μια δύναμη όχι μεγαλύτερη των 300 Ν.

–          Η κατώτερη θύρα του φρεατίου πρέπει να μπορεί να ανοίγει από το κάτω μέρος του πυθμένα με την χρήση κάποιου συρματόσχοινου.

–          Τα εσωτερικά διακοσμητικά στοιχεία του θαλάμου πρέπει να είναι περιορισμένης ευφλεκτότητας σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 13501-1

–          Απαιτούνται ισχυρότερα τοιχώματα θαλάμου και ισχυρότερη ποδιά θαλάμου.

–          Όλοι οι θάλαμοι των ανελκυστήρων στο άνω μέρος τους θα έχουν προστατευτικό τοίχωμα το λιγότερο 0,10 μ. ανεξάρτητα από τα κενά που υπάρχουν.

–          Η ένταση φωτισμού θαλάμου θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 lux στις διατάξεις ελέγχου και 1μ. πάνω από το δάπεδο αλλά και σε οποιοδήποτε σημείο που βρίσκεται σε απόσταση τουλάχιστον 100mm από οποιοδήποτε τοίχωμα.

–          Η αντοχή και τα χαρακτηριστικά των συρματόσχοινων πρέπει να είναι σύμφωνα με το ΕΝ 12385-5.

–          Στις συνδέσεις των συρματόσχοινων απαγορεύονται οι χυτοί σύνδεσμοι, οι κρίκοι σύνδεσης και άλλα ισοδύναμα συστήματα. Επιτρέπονται οι αυτοπεδούμενοι σφηνοειδείς κώνοι, θηλιές ενισχυμένες με ροδάντζες και με κυρτωμένες απολήξεις.

–          Για ονομαστικές ταχύτητες κίνησης που δεν υπερβαίνουν τα 3,0 m/s  μπορούν να χρησιμοποιούνται μέσα όπως αλυσίδες, συρματόσχοινα ή ιμάντες.

–          Για ονομαστικές ταχύτητες κίνησης που υπερβαίνουν τα 3,0 m/s πρέπει να παρέχονται μέσα αντιστάθμισης.

–          Η δοκιμή αρπάγης για ακαριαία πέδηση γίνεται με την ονομαστική ταχύτητα και το ονομαστικό φορτίο, καθώς και με την ονομαστική ταχύτητα και με το 125% του ονομαστικού φορτίου όταν πρόκειται για ηλεκτρουδραυλικούς ανελκυστήρες.

–          Καταργείται η αρπάγη ακαριαίας πέδησης με απόσβεση.

–          Για να διασφαλίζεται η ενεργοποίηση του περιοριστήρα ταχύτητας προτού επιτευχθεί επικίνδυνη ταχύτητα, η μέγιστη απόσταση μεταξύ των σημείων ενεργοποίησης στον περιοριστήρα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 250mm σε σχέση με την κίνηση του συρματόσχοινου του περιοριστήρα.

–          Οι βαλβίδες θραύσης και οι μειωτήρες (περιοριστήρες παροχής) πρέπει να είναι προσβάσιμοι για ρύθμιση και επιθεώρηση απευθείας από την οροφή του θαλάμου ή τον πυθμένα του φρεατίου.

–          Καταργούνται οι οδηγοί που κατασκευάζονται για χαμηλές ταχύτητες με άλλες μεθόδους εκτός από ψυχρή ή μηχανική κατεργασία (εξελασμένος χάλυβας ή μηχανικά κατεργασμένες επιφάνειες τριβής).

–          Όταν η θερμοκρασία του υδραυλικού συστήματος ή/και του λαδιού υπερβούν τα επιτρεπτά όρια, ο θάλαμος θα πρέπει να ακινητοποιείται στην κατώτερη στάση. Η επαναφορά του συστήματος θα γίνεται αυτόματα, όταν η θερμοκρασία του συστήματος επανέλθει σε κανονικά επίπεδα.

–          Οι ρευματοδότες πλέον, είναι αποκλειστικά τύπου 2Ρ+ΡΕ (σούκο).

–          Η γείωση προστασίας θα πρέπει να είναι σύμφωνη με το HD 60364-4-41/2007.

–          Εισάγεται η δυνατότητα χρήσης προγραμματιζόμενων ηλεκτρονικών συστημάτων (λογισμικού) σε εφαρμογές που σχετίζονται με την ασφάλεια των ανελκυστήρων (PESSRAL).

–          Απαγορεύεται πλέον η χρήση κομβίου STOP εντός του θαλάμου.

–          Τοποθέτηση σκάλας αναρρίχησης για πρόσβαση στην κάτω απόληξη φρεατίου.